Żałoba to reakcja na stratę.

W ciągu życia każdemu z nas towarzyszy wiele zmian i utrat. W odpowiedzi na każdą z nich dochodzi do procesu złożonych indywidualnych reakcji. Część strat jest naturalnie wpisana w nasze życie a część pojawia się nagle i niespodziewanie, wywołując wiele niezrozumiałych dla nas stanów i emocji. Żałoba to proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji na utratę i życie z jej konsekwencjami.

Żałoba jako zjawisko wielopoziomowe i uwarunkowane kulturowo.

Proces przeżywania żałoby różni się w zależności od miejsca w którym żyjemy, sposobu wychowania i oczekiwań społecznych. Ważny jest także kontekst emocjonalny straty - na przykład czy dotyczy on bliskiej nam osoby lub relacji. Ponadto istnieją pewne stereotypy dotyczące prawidłowego przebiegu żałoby, które mogą utrudniać przeżywanie tego czasu a nawet narzucać pewne normy kulturowe, pogłębiające poczucie winy w osobie, której dotyczy reakcja na utratę.

Żałoba jako indywidualny proces reagowania.

W rozmowach z osobami po stracie często słyszalna jest obawa, że ich reakcje nie są adekwatne względem oczekiwań społecznych. Istnieje szereg przekonań na temat tego jak często powinno się odwiedzać grób zmarłego, czy i na ile można opłakiwać czyjąś śmierć albo jak należy się zachowywać w żałobie.

Warto podkreślić, że jest to jednak mocno indywidualna sprawa, która zależy od wielu czynników. Nikt z nas nie byłby w stanie przewidzieć swoich reakcji fizjologicznych czy psychologicznych na poważne uszkodzenie ciała albo silny stres, który przekracza dotychczasowe doświadczenia i zasoby. Tak samo jest z żałobą - pewnych elementów naszego reagowania nie jesteśmy w stanie poznać, nie doświadczając straty. Ból psychiczny jest odczuwany w różny sposób a wywodzące się z niego sposoby funkcjonowania mogą się skrajnie różnić między dwoma osobami doświadczającym tego samego rodzaju utraty.

Wymiary żałoby

Zmiany w naszym funkcjonowaniu dotyczą wielu płaszczyzn:

• Wymiar emocjonalny: czujemy w wielu odcieniach, od smutku do poczucia winy. Dotyka nas wiele zaskakujących nas uczuć np. złość na osoby, które mają zdrowe dzieci albo na tych, których bliscy żyją.
• Wymiar somatyczny: nasze ciało staje bardziej zmęczone, towarzyszy nam wysoki poziom stresu, niższa odporność.
• Wymiar poznawczy: problemy z koncentracją i pamięcią. Jesteśmy bardziej rozkojarzeni i skołowani. Bywa, że trudniej nam się wywiązywać z naszych życiowych ról czy zobowiązań.
• Wymiar społeczny: w każdym kręgu kulturowym są inne oczekiwania wobec przeżywania żałoby, inne rytuały, inne zapotrzebowanie na wsparcie. To w tym wymiarze mieści się porównanie między moimi potrzebami w przeżywaniu żałoby a tym, czego wymaga otoczenie

Czy żałoba jest chorobą?

Przeżywanie żałoby jest procesem naturalnym. Towarzyszą mu złożone reakcje psychologiczne, fizjologiczne i społeczne a przechodzenie przez nie wymaga czasu. Ważne jest jednak obserwowanie siebie pod kątem tego, czy nasze cierpienie utrudnia nam w sposób znaczący funkcjonowanie i pełnienie ważnych dla nas ról społecznych. Jeżeli tak jest albo od straty minęło już dużo czasu a nasz stan ulega stałemu pogorszeniu, warto skorzystać z pomocy psychologa, który pomoże nam zrozumieć obecną sytuację i oceni czy przypadkiem nie wymagamy dodatkowej pomocy: wsparcie emocjonalne, psychoterapia, farmakoterapia, grupy dla osób w żałobie.

Jesteś w żałobie? W czym może pomóc psycholog?

• Zrozumieć emocje i zachowania związane z żałobą.
• Odkryć indywidualne potrzeby w przeżywaniu żałoby.
• Znaleźć Twoje zasoby, wartości i źródła wsparcia.
• Ocenić czy nie doszło u Ciebie do powikłanej żałoby, depresji, zaburzeń lękowych.
• Towarzyszyć Ci i wspierać psychologicznie w trudnym dla Ciebie czasie.

Gdzie szukać wsparcia?

Fundacja Nagle Sami: bezpłatna infolinia dla osób po stracie: 800 108 108 (Czynna od poniedziałku do piątku od 14:00 do 20:00)

Interwencja kryzysowa: poszukaj jej w Twojej miejscowości lub znajdź numer telefonu do najbliższego oddziału.

Dziękuję za Twoją uwagę!