Wsparcie psychologiczne w onkologii
W leczeniu chorób przewlekłych niezwykle istotne są wzajemne interakcje między psychiką a ciałem. Stres i napięcie emocjonalne nie pozostają obojętne dla naszego funkcjonowania fizycznego a różne aspekty psychologiczne (np. nasza osobowość, emocje, poprzednie doświadczenia, przekonania, strategie radzenia sobie) mogą wpływać na to jak przeżywamy chorobę.
Psychoonkologia jest nauką uwzględniającą czynniki medyczne i psychospołeczne w przebiegu choroby onkologicznej. Zajmuje się ona wsparciem chorego i jego bliskich na każdym etapie leczenia. Podkreśla ona rolę aspektów psychologicznych w procesie leczenia i powrotu do zdrowia.
Kiedy zwrócić się o pomoc do psychoonkologa?
Wsparcie psychoonkologiczne jest możliwe na każdym etapie procesu chorowania i zdrowienia (diagnoza onkologiczna, wykryte mutacje genowe, profilaktyczna mastektomia, leczenie przyczynowe: np. operacja, chemioterapia, radioterapia, immunoterapia; leczenie objawowe przy zaawansowanym etapie choroby: opieka paliatywna, hospicjum, wznowa, remisja, progresja choroby, wykrycie przerzutów, funkcjonowanie jako ozdrowieniec onkologiczny i życie po raku)
W jakich sytuacjach się najczęściej spotykamy?
- Gdy chorujesz onkologicznie i mocno zmienia się Twoja sytuacja życiowa. Informacja o diagnozie nowotworu jest tym rodzajem doświadczenia, na które nie da się przygotować. To powoduje silne napięcie emocjonalne, niepewność i poczucie dezorientacji.
- Gdy Twój bliski choruje na nowotwór i szukasz sposobu, żeby być jak najlepszym wsparciem i poradzić sobie z emocjami związanymi z Waszą nową rzeczywistością.
- Gdy pracujesz w zawodzie pomocowym (np. ochrona zdrowia) i chcesz lepiej zrozumieć swoich podopiecznych, przyjrzeć się sobie i swoim reakcjom w trudnych chwilach albo szukasz czegoś, co pozwoliłoby podtrzymać satysfakcję z wykonywanej pracy.
W większości powyższych przypadków jesteś normalnym człowiekiem, który po prostu chwilowo znalazł się w nienormalnej i niecodziennej dla siebie sytuacji. W nowych warunkach zwykle przydaje się wsparcie z zewnątrz. Coś, co pozwoli zrozumieć co się dzieje i sprawi, że łatwiej będzie sobie to wszystko poukładać.
W czym może pomóc psychoonkolog?
- Praca nad oswojeniem się z nową rzeczywistością i przygotowanie się na różne etapy chorowania (gdy otrzymujesz diagnozę, przechodzisz przez różne etapy leczenia i procedury medyczne, przygotowujemy Cię na to czego możesz się spodziewać)
- Nauka odczytywania emocji i potrzeb związanych z aktualną sytuacją (kiedy wiemy co jest dla Ciebie ważne, czego się obawiasz, jakie są Twoje nadzieje - możemy pomóc Ci w komunikowaniu tego Twoim bliskim i osobom z otoczenia)
- Usprawnienie Twojej współpracy z personelem medycznym i ułatwienie im zrozumienia Ciebie (pomagamy uzmysłowić jak postrzegasz swoje dolegliwości, jakich zachowań z ich strony i informacji będziesz potrzebować, jaki masz styl chorowania, jak Twoje poprzednie doświadczenia życiowe mogą wpływać na obecne funkcjonowanie)
- Opieka psychologiczna nad Twoimi bliskimi (pomagamy zrozumieć jak się czują, dajemy im przestrzeń na bezpieczne wyrażenie swoich emocji - tak aby było Wam lżej. Chętnie udzielimy im informacji o tym jak się miewasz i czego potrzebujesz, w instytucjach onkologicznych i opiece paliatywnej dbamy o podtrzymywanie Waszych kontaktów - np. gdy przebywasz na oddziale stacjonarnym, uczymy Was jak "spotykać się ze sobą" przy poruszaniu ważnych tematów)
Dziękuję za Twoją uwagę!
mgr Marta Król
psycholog, psychoonkolog, psychoterapeutka w trakcie szkolenia